ทองจุล ขันขาว

การสรุปเหตุผล ที่มีในข้อสอบ ก.พ. เป็นการสรุปตามข้อมูลที่ให้ แล้วนำมาสรุปว่า เป็นจริงหรือไม่จริง สอดคล้องหรือไม่สอดคล้อง เป็นต้น การสรุปเหตุผลจะต้องมีหลักเกณฑ์ในการสรุป ซึ่งตามหลักตรรกศาสตร์มีกฏเกณฑ์การสรุปข้อเท็จจริง จำนวนมาก แต่เท่าที่พบส่วนใหญ่ในข้อสอบ มักจะใช้กฎเกณฑ์พื้น ๆ ไม่กี่อย่าง ถ้าทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้แล้ว จะสามารถทำข้อสอบ การสรุปเหตุผลได้อย่างง่ายดาย การสรุปแบบ นิรนัย (deductive) การสรุปแบบ นิรนัย (deductive) เป็นการสรุปจากข้อเท็จจริง โดยโจทย์จะกำหนด เงื่อนไข เหตุการณ์ หรือสถานการณ์(premises) ซึ่งจะนำไปสู่ข้อสรุป(conclusion) มาให้ 2 หรือ 3 เหตุการณ์ หรือมากกว่านั้น และให้หาข้อสรุป เช่น สมมติว่า ถ้า P เป็นจริงแล้ว จะทำให้ Q เป็นจริงด้วย เราสามารถเขียนได้ ดังนี้ P → Q

ในการการทำข้อสอบ เงื่อนไขสัญลักษณ์ จะต้องบอกได้ว่า ข้อสรุปของโจทย์ เป็นจริง เป็นเท็จ หรือ ไม่แน่นอน การบอกว่าเงื่อนไขเป็นจริง หรือเป็นเท็จ มักจะไม่ค่อยมีปัญหา เช่น จะเป็นจริง ถ้าผลการพิสูจน์ของเราตรงกับข้อสรุป เช่น ข้อสรุป A > B ผลการพิสูจน์ A > B หรือ ข้อสรุป A ≥ B ผลการพิสูจน์ A > B เป็นเท็จ ถ้าผลการพิสูจน์ไม่ตรงกับข้อสรุป เช่น ข้อสรุป A > B ผลการพิสูจน์ A < B แต่ กรณีสรุปไม่ได้ เป็นกรณีที่ สามารถมีเหตุการณ์เกิดขึ้นได้มากกว่าข้อสรุปของโจทย์ เช่น ข้อสรุป A > B ผลการพิสูจน์ ไม่สามารถหาความสัมพันธ์ระหว่าง A และ B ได้ คือ A เป็นได้ทั้ง มากกว่า B น้อยกว่า B หรืออาจจะเท่ากับ B ก็ได้

การบริหารเวลา ในการสอบ เป็นเรื่องสำคัญ ยิ่งถ้าทำได้เร็วและถูกต้อง จะได้มีเวลาเหลือไปคิดข้อสอบข้ออื่นที่ยาก หรือมีเวลาทบทวนข้อสอบที่ทำแล้ว การคิดร้อยละ มักจะมีออกข้อสอบในการสอบภาค ก. ข้อสอบรับราชการ เช่น สอบ ก.พ. หรือสอบบรรจุอื่น ๆ ดังนั้น ถ้ารู้หลักการคิดเร็ว และฝึกได้คล่องแคล่วก็จะมีประโยชน์มากในการทำข้อสอบ การคิดร้อยละ วิธีปกติ ร้อยละเป็นการคิดจากจำนวนเต็ม 100 ถ้าคิดแบบทั่ว ๆ ไป ก็ใช้บัญญัติไตรยางค์เทียบ เช่น ร้อยละ 30 ของ 750 คือเท่าไร ก็เทียบบัญญัติไตรยางค์ว่า จำนวนเต็ม 100 คิดเป็น 30 ถ้าจำนวนเต็ม 1 คิดเป็น 30 / 100 ∴ ถ้าจำนวนเต็ม 750 คิดเป็น 30 / 100 x750 = 225 การคิดลัด ร้อยละ